تغییرات غلظت سرمی تستوسترون در دو فصل گرم و سرد در سگ‌های منطقه اهواز

دمای محیط و طول مدت روز، دو فاکتور مهم به شمار می‌روند که ممکن است عملکرد تولید مثلی را در گونه‌های مختلف، تحت تأثیر خود قرار دهند. با توجه به‌اینکه درجه حرارت محیط در ماه‌های گرم استان خوزستان به مرز ˚C50 می‌رسد، هدف از انجام مطالعه حاضر، ارزیابی اثر فصول مختلف سال (گرم و سرد) بر غلظت سرمی تستوسترون، در سگ‌های بومی منطقه اهواز بود. بدین منظور 6 قلاده سگ نر بالغ، سالم از نظر بالینی و در محدوده سنی 2-5/1 سال انتخاب شدند. سپس خون‌گیری در طول مدت 1 سال، اواسط هر ماه و در بازه زمانی ساعت 30/8 تا 30/11 صبح، از سگ‌ها به عمل آمد (72 نمونه). غلظت تستوسترون در نمونه‌های سرمی بدست آمده، به روش الایزا اندازه‌گیری گردید. نتایج بدست آمده با استفاده از روش آماری ANOVA با اندازه‌گیری تکراری و همبستگی پیرسون، مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه میانگین± خطای استاندارد غلظت سرمی سالانه تستوسترون،ng/ml 8/1±5/4 تعیین گردید. حداقل و حداکثر غلظت تستوسترون به ترتیب، 2/0 و ng/ml 3/7 بدست آمد. نتایج نشان داد که تغییرات سطح سرمی تستوسترون، به‌ صورت قابل توجهی تحت تأثیر ماه نمونه‌گیری قرار گرفته بودند (0001/0>P)، به-طوری‌که پایین‌ترین غلظت تستوسترون به میزان ng/ml 7/1، در ماه‌های اردیبهشت و خرداد و حداکثر آن به میزان 7/6 و ng/ml 8/6 به‌ترتیب در ماه‌های دی و مرداد بوده است. میانگین غلظت تستوسترون در فصل گرم ng/ml 25/0±12/4 و در فصل سرد ng/ml 16/0±87/4 بدست آمد و تفاوت بین دو فصل از نظر آماری معنی‌دار بود (05/0P<). به‌طور کلی، متغیرهای مورد بررسی فصل، تأثیر بالقوه‌ای بر غلظت تستوسترون دارد، به‌گونه‌ای که دما و طول روشنایی روز، رابطه معنی‌دار منفی (دما 001/0P=؛ 27/0- R=، طول روشنایی روز 013/0P=؛ 20/0- R=) و میزان رطوبت، رابطه معنی‌دار مثبت (011/0P=؛ 21/0R=) با غلظت تستوسترون (به جز مرداد ماه) در سگ‌های مورد مطالعه داشته‌ است.